Via de sociale agenda van Nij Begun maakt de rijksoverheid €6 miljoen per jaar beschikbaar om leesbevorderingsprogramma’s de Bibliotheek op school en BoekStart in Groningen en Noord-Drenthe verder te implementeren en te verbreden. Duurzame verankering van deze programma’s op voorschoolse instellingen en scholen is van groot belang. Hoe beter het funderend onderwijs in staat wordt gesteld om in samenwerking met de Bibliotheek aan leesbevordering te werken, hoe meer leerlingen in Nederland leesvaardig van school gaan. Dankzij Nij Begun kan de leesvaardigheid van kinderen en jongeren in deze regio, waar in sommige gebieden tot 20 procent van de bewoners laaggeletterd is, beter worden gestimuleerd.
Kwartiermaker Henk Nijboer kondigde de toezegging van Nij Begun aan op 23 januari 2025. Anderhalf jaar geleden maakte het rijk het herstelprogramma bekend met een kamerbrief met daarin de maatregelen die voor erkenning, herstel en perspectief moeten zorgen voor de schade die de gaswinning decennialang in Groningen en Noord-Drenthe heeft veroorzaakt. De toezegging van 100 miljoen euro zal de komende dertig jaar – een generatielang – voor meer leefbaarheid, kansen voor kinderen, gezondheid, participatie en minder armoede in Groningen en Noord-Drenthe moeten zorgen.
Strijd tegen laageletterdheid
Nij Begun pakt structurele problemen aan en laaggeletterdheid staat daarbij hoog op de sociale agenda. In Groningen en Noord-Drenthe ligt het percentage laaggeletterdheid rond het landelijk gemiddelde van 12 procent. In sommige regio’s ligt dat percentage vaak nog hoger, zo vertelt Agmar van Rijn van Biblionet Groningen aan RTV Noord: ‘Het probleem is eigenlijk best wel groot. In sommige gemeenten is bijna twintig procent van de inwoners laaggeletterd.’ Omdat het terugdringen en voorkomen van laaggeletterdheid begint bij het ondersteunen van kinderen en jongeren, investeert het rijk in bewezen effectieve leesbevorderingsprogramma’s BoekStart en Bibliotheek op school.
Elke school een bibliotheek
Nij Begun kan ervoor helpen zorgen dat boeken en leesbevordering een vaste plek krijgen binnen elke kinderopvanglocatie, basisschool en middelbare school in de regio. De komende tijd werken Biblionet Groningen, Forum Groningen en Biblionet Drenthe aan de invulling van de stimuleringsmaatregel voor in totaal dertien gemeenten. Hoe groot de toegevoegde waarde is van professionele inzet vanuit de Bibliotheek in de aanpak Bibliotheek op school wordt voor het voetlicht gebracht door leesmediaconsulent Eva Onnes van Biblionet Groningen. In een filmpje, bij het artikel Elke school in Groningen krijgt een bibliotheek van RTV Noord, zie je hoe zij tewerk gaat op basisschool de Linde in Eenrum.
Structurele financiering stimulans voor geletterdheid
Het structureel financieren van leesbevorderingsprogramma’s is erg belangrijk wanneer je laaggeletterdheid effectief wil tegengaan. Agmar van Rijn legt aan RTV Noord uit waarom: ‘Gemeenten betalen nu al wel een groot deel, maar dat is telkens incidenteel geld. Daardoor is het onzeker hoelang je hiermee door kunt gaan. Door de sociale agenda kan het structureel doorgaan en dat is heel belangrijk. We moeten eerst de achterstand terugbrengen. Het liefste zien we natuurlijk dat kinderen die nu geboren worden straks allemaal kunnen lezen en schrijven. Dat iedereen gelijke kansen krijgt.’