In het rapport Staat van het Onderwijs 2022 pleit de inspectie ervoor dat het taal- en rekenniveau van leerlingen binnen twee jaar verbeterd moet zijn. De inspectie constateert dat de afgelopen twintig jaar het niveau van basisvaardigheden van leerlingen is gedaald. Daarom moet volgens de inspectie ‘het roer radicaal om’. Deze constatering sluit naadloos aan bij het pleidooi van de Leescoalitie voor een ambitieus leesoffensief om ervoor te zorgen dat in 2025 niemand met een leesachterstand van school komt.
Basisvaardigheden
Het rapport van de inspectie stelt dat het fundament van het Nederlandse onderwijs flink onder druk staat. Het niveau van basisvaardigheden van leerlingen is op dit moment zorgwekkend laag. In het rapport staat: ‘het verwerven van de nodige basisvaardigheden is niet voor iedere leerling of student vanzelfsprekend, er zijn te veel leerlingen die op een te laag niveau blijven steken en niet alle leerlingen krijgen de kansen die passen bij hun mogelijkheden’. Dit komt door de gevolgen van de coronacrisis, het gebrek aan focus op scholen, het afnemende werkplezier onder docenten en leerlingen en ten slotte het oplopende leraren- en schoolleiderstekort. Als jongeren met een achterstand in basisvaardigheden van school komen, lopen zij het risico om de nieuwe generatie laaggeletterden te worden.
Vervolgstap
De Leescoalitie kijkt uit naar het masterplan basisvaardigheden dat onderwijsminister Wiersma voor de zomer presenteert. Voorwaarde voor succes is een structurele aanpak. De focus op de doorlopende leerlijn zowel binnen als buiten het klaslokaal speelt daarbij een belangrijke rol. Ook is er dan landelijk en lokaal samenwerking nodig. Terecht wijst de inspectie naar het succes in Ierland en Zweden. Daar leidt intensieve samenwerking tussen alle partijen tot flinke verbetering van basisvaardigheden. De leden van de Leescoalitie staan dan ook klaar om deze uitdagingen samen met het onderwijsveld en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op te pakken. De Leescoalitie is een samenwerkingsverband tussen KB Nationale Bibliotheek, Literatuurmuseum/ Kinderboekenmuseum, Nederlands Letterenfonds, Stichting CPNB, Stichting Lezen (voorzitter), Stichting Lezen en Schrijven, Taalunie en Vereniging van Openbare Bibliotheken.
Gerlien van Dalen, voorzitter Leescoalitie:
“De Inspectie van het Onderwijs benadrukt opnieuw het belang van het verbeteren van de basisvaardigheden van leerlingen. Het is dan ook hoog tijd om werk te maken van structureel beleid zodat iedereen in Nederland kan meedoen – in het klaslokaal, op de arbeidsmarkt en in de samenleving. Daarom is focus op basisvaardigheden in het onderwijs belangrijk. En volwassenen moeten op latere leeftijd via om- en bijscholing een leven lang hun basisvaardigheden kunnen verbeteren. Als Leescoalitie hebben we de slagkracht, kennis en bereidheid om samen met het onderwijs deze uitdaging de komende twee jaar aan te pakken.”