19 januari 2018
Vanaf vandaag vertonen alle bioscopen in Nederland, voorafgaand aan films voor kinderen, het animatiefilmpje Voorlezen maakt je leuker. Dit filmpje, gemaakt door Loes Riphagen en Jan Paul Schutten en ingesproken door Alain Clark, laat op humoristische wijze zien dat voorlezen je leert kijken door de ogen van een ander. Hiermee willen Stichting Lezen en de CPNB nog eens benadrukken dat voorlezen niet alleen gezellig is, maar kinderen vooral ook verrijkt. Aanleiding voor het animatiefilmpje zijn De Nationale Voorleesdagen, de grootste leesbevorderingscampagne voor kinderen van 0 tot 6 jaar, die op woensdag 24 januari voor de 15e keer van start gaan.
‘Hoe is het om klein te zijn?’, ‘Hoe is het om groot te zijn?’, ‘Hoe is het om ziek te zijn?’, ‘Of straatarm?’ Prentenboeken leren kinderen om zich dit soort situaties in te beelden. Voor peuters en kleuters is het soms nog heel lastig om zich te verplaatsen in een ander. Zij kunnen zich nog niet zo goed voorstellen dat andere mensen er ook andere gevoelens, gedachten en ervaringen op nahouden. Voorlezen lijkt kinderen te helpen om deze cognitieve vaardigheid te ontwikkelen.
Waarom helpt voorlezen
Prentenboeken zitten vol met sociaal complexe situaties. Soms weet je als lezer meer dan de personages, of heeft één van de personages informatie die de anderen niet hebben. Personages vermommen of verstoppen zich, leiden elkaar om de tuin, en hebben misverstanden. Al dit soort situaties dagen kinderen uit om een onderscheid te maken tussen hun éigen percepties, intenties, overtuigingen en gevoelens, en die van anderen. Prentenboeken zitten boordevol taal die verwijst naar wat personages denken, voelen, wensen of vinden. Vermoedelijk leent voorlezen zich daarom goed voor het oefenen van inlevingsvermogen.
De rol van de ouder
Niet alleen de inhoud van prentenboeken, maar ook de gesprekken die ouders en kinderen tijdens het voorlezen hebben, zijn stimulerend. Het voorleesmoment leent zich namelijk goed voor het voeren van sociale gesprekken; ouders praten tijdens het voorlezen veel vaker over wat er in iemands hoofd omgaat dan op andere momenten gedurende de dag. Ook dat helpt.
En daarna?
Ook op latere leeftijd kan (voor)lezen een steentje bijdragen aan begrip voor anderen. Kinderen die tijdens het lezen in aanraking komen met personages die behoren tot een ‘andere’ culturele of sociale groep, gaan positiever over deze groep denken. En zelfs een fantasieverhaal zoals Harry Potter kan de vooroordelen van kinderen verminderen. Boeken laten kinderen in contact komen met mensen die ze in het dagelijks leven misschien wel nooit zouden tegenkomen, en leren ze zo om de wereld door andermans ogen te bekijken.
Lees met andermans ogen
Door te lezen kun je in de huid kruipen van personages die een heel andere achtergrond en levensstijl hebben dan jij. Het leuke daarvan is dat je niet alleen de verschillen leert kennen, maar ook de overeenkomsten. Daarom organiseert de Leescoalitie de campagne Lees met andermans ogen, waarmee ze iedereen in Nederland uitnodigt om eens een boek (voor) te lezen over iemand met een andere achtergrond dan hij- of zijzelf. Boeken bieden een veilige haven waarbinnen je indirect in contact kunt komen met mensen of kinderen die anders zijn dan jij zelf. Zo leren kinderen om de wereld door andermans ogen te bekijken en kunnen boeken een rol spelen in het vergroten van onderling begrip en saamhorigheid. En daar wordt de wereld een stukje mooier van. Zie ook leesmetandermansogen.
Meer lezen?
Leesmonitor – Het Magazine (2017). Wat beweegt het boek? Over de opbrengsten van lezen, Amsterdam: Stichting Lezen.
Stichting Lezen (2017). Wat doet het boek: een onderzoek naar de opbrengsten van lezen, Amsterdam: Stichting Lezen.
Website: Bekijk het filmpje