Vragen stellen bij het voorlezen bevordert interactie met kleuters en draagt bij aan hun verhaalbegrip

Het toevoegen van vragen aan prentenboeken kan ouders helpen om interactief voor te lezen. Ouders en kinderen van 4 tot 6 jaar praten meer met elkaar tijdens het lezen als boekjes worden uitgerust met vragen zoals ‘Wat zal er nu met Ekster gebeuren?’ of ‘Waarom is Eend verdrietig?’ Hoewel het opnemen van dit soort vragen geen direct effect heeft op het verhaalbegrip van kinderen, ondersteunt het hen wel bij het leggen van verbanden tussen de verschillende gebeurtenissen in het verhaal.

Dit blijkt uit een recent onderzoek van De Koning, Wassenburg, Ganushchak, Krijnen en Van Steensel. De Koning en collega’s onderzochten het effect van ingebouwde inferentievragen in voorleesverhalen op de ouder-kindinteractie en het verhaalbegrip. Door het stellen van dit soort vragen worden kinderen uitgedaagd om tot een dieper begrip van de tekst te komen, zo is het idee.

In totaal deden er 32 ouder-kindparen mee aan het onderzoek. Ouders werd gevraagd om zowel een boekje met als een boekje zonder ingebouwde inferentievragen voor te lezen. Zij deden dit in wisselende volgorde.

Tijdens het lezen van de boekjes met ingebouwde inferentievragen produceerden ouder en kind bijna twee keer zoveel uitingen dan tijdens het lezen van ‘normale’ prentenboeken. Daarnaast zorgden de boekjes met inferentievragen er ook voor dat kinderen meer inferenties van het hoogste niveau maakten: zij deden meer voorspellingen over het verhaal en gaven vaker uitleg bij gebeurtenissen in het verhaal. Dit deden de kinderen zelfs meer dan hun ouders. Het initiatief om verbanden te leggen komt dus, door de ingebouwde vragen, bij het kind te liggen. Dat is een belangrijke uitkomst; we verwachten immers van kinderen dat zij zich ontwikkelen tot zelfstandige lezers die zelf tot begrip van een verhaal kunnen komen.

Wanneer ouders als eerste het boekje met de ingebouwde inferentievragen voorlazen, maakten ouder en kind daarna ook tijdens het lezen van het boekje zonder ingebouwde vragen meer ingewikkelde inferenties. Er trad met andere woorden een leereffect op. Ondanks dat dit kleinschalige onderzoek (vooralsnog) niet resulteerde in verbeterd verhaalbegrip, werd de interactie tussen ouders en hun kinderen sterk vergroot. Bovendien werd de interactie naar een hoger niveau getild.