Lage taalvaardigheid bij een op zes mensen
Nederland telt 1,8 miljoen volwassenen met een lage taalvaardigheid. Zij hebben moeite met het lezen van langere teksten en het vergelijken van verschillende soorten informatie. Het gaat om 15,9% van de bevolking tussen de 16 en 65 jaar (Buisman et al., 2024).
Sinds 1994 is het aandeel Nederlandse volwassenen met een lage taalvaardigheid redelijk stabiel. Wel is de taalvaardigheid van de groep laagtaalvaardige Nederlanders tussen 2012 en 2023 gedaald. Weinig taalvaardige Nederlanders hebben gemiddeld dus meer moeite gekregen met lezen (Buisman et al., 2024).
Nederland kent weinig volwassenen met ‘zeer lage’ taalvaardigheden. Dit zijn mensen die met zeer grote taalachterstanden kampen en vrijwel analfabeet zijn. Ongeveer een derde van de Nederlandse volwassenen met een lage taalvaardigheid heeft een zeer lage taalvaardigheid (Buisman et al., 2024).
Lage taalvaardigheid en leeftijd
Nederland kent veel ouderen die weinig taalvaardig zijn. Het aantal Nederlanders tussen de 66 en 75 jaar met een lage taalvaardigheid ligt op 750.000, waardoor het totaal op 2,6 miljoen mensen komt. 38,8% van de 66-+’ers heeft een lage taalvaardigheid. Hoe ouder mensen zijn, hoe groter de kans op een gering taalniveau. Ter vergelijking: van de jongeren en jongvolwassenen in Nederland – 16- tot 24-jarigen – is 12,5% laagtaalvaardig (Buisman et al., 2024).
Internationale positie
Nederland scoort internationaal gezien goed op taalvaardigheid. Een lage taalvaardigheid komt onder de 31 landen die deelnemen aan PIAAC (Programme for the International Assessment of Adult Competenties) alleen in Japan, Zweden en Finland minder vaak voor dan in Nederland. Het percentage 16- tot 65-jarigen dat moeite heeft met lezen ligt in Nederland met 15,9% fors lager dan het gemiddelde van 26,1% van alle aan PIAAC deelnemende landen (Buisman et al., 2024).
Nederland telt internationaal gezien veel excellente lezers. Het gaat om 2,1 miljoen mensen, goed voor 18,9% van de 16- tot 65-jarigen. Alleen in Finland en Japan ligt het aandeel excellente lezers hoger dan in Nederland. De spreiding in taalvaardigheid – het verschil in vaardigheid tussen Nederlanders met de laagste en hoogste taalvaardigheidsscores – is internationaal gezien gemiddeld (Buisman et al., 2024).
