In diverse landen worden zogenaamde ‘book giveaway-programma’s’ uitgevoerd. De gemeenschappelijke deler van deze programma’s is dat ouders en/of kinderen een of meerdere keren een gratis boek ontvangen. In Nederland is BoekStart een voorbeeld van een boekgiftprogramma, en hiernaast ook Geef een (prenten)boek cadeau.
Sommige boekgiftprogramma’s beginnen met het geven van boeken in de babyleeftijd (BookStart/BoekStart), om dit vervolgens al dan niet voort te zetten (Reach Out and Read en Imagination Library). Deze programma’s blijken ouders op het spoor te zetten van voorlezen en andere leesopvoedende activiteiten. Uit een meta-analyse van 44 studies komt een ‘klein’ positief effect naar voren op de geletterde thuisomgeving (d=0,31) en op interesse in boeken en de taal- en leesvaardigheid bij de kinderen (d=0,29). Onder gezinnen met een lagere sociaaleconomische status, zijn de positieve effecten op de geletterde thuisomgeving het sterkst (De Bondt & Bus, 2022; De Bondt, Willenberg, & Bus, 2020).
Het positieve effect op de geletterde thuisomgeving is er ook als er eenmalig een of meer boeken worden gegeven. De hoeveelheid boeken waaruit een gift bestaat, maakt weinig uit. Wel is het van belang dat ouders, naast de boeken, ook informatie, advies en coaching over voorlezen ontvangen, idealiter van een (betrouwbare) zorgprofessional. In het programma Reach Out and Read worden ouders bij ieder bezoek aan het consultatiebureau opnieuw geïnformeerd over (het belang van) voorlezen. Dit programma beïnvloedt de interesse van kinderen in boeken en hun taal- en leesvaardigheid het sterkst (De Bondt & Bus, 2022; De Bondt, Willenberg, & Bus, 2020). In Nederland is op consultatiebureaus inmiddels een BoekStartcoach actief: een voorleesconsulent van de bibliotheek, die jonge ouders adviseert over voorlezen en leesopvoeding.
