Deelname BoekStart
In dit programma, onderdeel van Kunst van Lezen, helpen bibliotheken, kinderdagverblijven en andere opvoedkundige instanties het jonge gezin om een start te maken met de leesopvoeding. Ouders vanaf de babyleeftijd stimuleren om voor te lezen, verhaaltjes te vertellen en gesprekjes te voeren, dit is het doel van BoekStart. De interventie is opgenomen in de Databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut.
Alle bibliotheken in Nederland bieden BoekStart aan. Het gaat om 134 basisbibliotheken (100% van het totaal) en 744 hoofdvestigingen (100% van het totaal).
Ouders krijgen een uitnodiging voor BoekStart als hun baby ongeveer drie maanden oud is. Vier op de tien gaat vervolgens naar de bibliotheek om een gratis BoekStartkoffertje op te halen (CBS, 2023). Bibliotheken hebben in 2023 zodoende in totaal 65.500 koffers uitgedeeld. Dit is 12% minder dan het record van 74.500 een jaar eerder. Negen op de tien ouders die een koffer ophalen, maken hun baby tevens lid van de bibliotheek. Bij ouders die geen koffer ophalen, is dit een derde (Kantar Public, 2018). Drie op de tien 0- tot 4-jarige kinderen is lid van de bibliotheek, een daling ten opzichte van de 39% twee jaar eerder (Koninklijke Bibliotheek, 2023).
Ouders die meedoen aan BoekStart, zijn over het algemeen hoger opgeleid en zelf lid van de bibliotheek (Van den Berg & Bus, 2015). Ouders uit de lagere sociale klassen halen het minst vaak het koffertje op. Dit komt met name doordat zij minder bekend zijn met BoekStart dan ouders uit de hogere sociale klassen (Kantar Public, 2018).
De BoekStartkoffer bevat babyboekjes en informatie over voorlezen. Deze worden door deelnemende ouders regelmatig gebruikt. 78% leest eruit voor, 56% geeft ze aan hun kind, 53% legt ze ergens neer en 25% gebruikt de koffer als decoratie. Bijna de helft geeft aan dat de materialen hun kijk op voorlezen hebben veranderd. Dit zijn in het bijzonder ouders uit de lagere sociale klassen (Kantar Public, 2018).
Deelname BoekStartcoach
De BoekStartcoach is een voorleesconsulent van de bibliotheek, die jonge ouders op het consultatiebureau adviseert over voorlezen en leesopvoeding. Anno 2023 zijn er 177 BoekStartcoaches actief vanuit 76 basisbibliotheken (57% van het totaal) en op 283 consultatiebureaus en jeugdgezondheidsorganisaties in Nederland. Het doel is het bereik van BoekStart onder laagtaalvaardige ouders vergroten (Koninklijke Bibliotheek, 2021). Deze ouders komen vaak niet in de bibliotheek en wel op het consultatiebureau (Education Lab, 2021).
BoekStart in de bibliotheek
Vrijwel alle bibliotheken beschikken over een collectie babyboeken. 85% van de bibliotheken huisvest een speciaal voor baby’s ingerichte boekenhoek. 74% organiseert activiteiten voor ouders en kinderen in de babyleeftijd, terwijl 62% voorlichting biedt aan ouders. Deze percentages zijn gedaald ten opzichte van het jaar ervoor (Koninklijke Bibliotheek, 2022).
