E-boeken worden op de tablet en smartphone door veel mensen gelezen vanuit een affiniteit met nieuwe mediatechnologie (Bakker, 2021; Bakker, 2013). Jongere mensen en mannen zijn over het algemeen technologisch voorlopers, maar weinig fervente lezers van boeken (Wennekers, Huysmans & De Haan, 2018). De liefde voor digitale gadgets kan een ingang zijn om hen enthousiast te maken voor boeken – eerst digitaal en vervolgens mogelijk ook van papier.
De e-reader, in de praktijk vooral populair onder oudere mensen, lijkt het lezen van boeken inderdaad aantrekkelijker te kunnen maken. Vijftien- en zestienjarigen die een kort verhaal lezen op de e-reader, prefereren het apparaat na afloop boven het gedrukte boek. Dit geldt met name voor jongens en voor minder gemotiveerde lezers (Tveit & Mangen, 2014). Jongens tussen de elf en veertien jaar die de e-reader twee maanden gebruiken, krijgen ook een positievere houding tegenover het lezen (Miranda et al., 2011).
De waardering voor de e-reader kan reeds op de basisschool worden aangewakkerd. Leerlingen uit groep 8 die een schooljaar lang boeken lezen van het apparaat, lezen aan het eind van het jaar vaker dan kinderen die gedrukte boeken lezen. Bovendien hebben ze meer boeken in hun bezit. In de loop van het jaar loopt de interesse in de e-reader overigens terug: de verrassing van het nieuwe (‘Anfangsbegeisterung’) is dan mogelijk afgenomen (Ehmig, Reuter & Menke, 2011).
De tablet lijkt het lezen van boeken ook te kunnen stimuleren. Brugklassers die tabletonderwijs volgen, en bij het vrij lezen kunnen kiezen voor het apparaat of voor papier, kiezen in meerderheid voor de tablet. De leesmotivatie en leeservaring van deze leerlingen ontwikkelen zich gedurende een schooljaar hetzelfde als bij papierlezers (Bakker, 2019).
De e-reader, en in mindere mate de tablet, kunnen voor een frisse start zorgen, met name voor kinderen die niet erg van lezen houden. Een kanttekening is dat het bieden van toegang tot deze apparaten geen garantie biedt dat er ook daadwerkelijk gelezen wordt. Basisscholieren die in het dagelijks leven een mobiele telefoon hebben, lezen over het algemeen minder boeken, evenals kinderen die beschikken over meerdere digitale apparaten. Het bezit van alleen een e-reader, tablet of computer hangt niet samen met het leesgedrag van boeken – positief noch negatief (Merga & Mat Roni, 2017).
Het lijkt zaak om, als er digitale apparaten gebruikt worden, het lezen van e-boeken hierop actief te bevorderen. Hiernaast lijkt de impuls van digitale apparaten op korte termijn plaats te vinden. Voor het lezen van de tablet bestaan er aanwijzingen dat het kan leiden tot een motivatie voor het lezen van gedrukte boeken. Brugklassers die in een tabletklas zitten, veelvuldig gebruik maken van het apparaat, en een kort verhaal lezen op de tablet, blijken na afloop een sterkere leesmotivatie te hebben om van papier te lezen (Van Gils, Bakker & Evers-Vermeul, 2020).
