Citeren? Stichting Lezen - Leesmonitor(2024). Stabilisatie voor online bibliotheek. https://www.lezen.nl/onderzoek/stabilisatie-voor-online-bibliotheek/.
3 mei 2024

Leden en uitleningen

Het is met ingang van 2014 mogelijk om e-boeken te lenen bij de bibliotheek. 525.000 mensen hadden in 2022 de beschikking over een digitaal lidmaatschap om e-boeken en luisterboeken te lenen. Vrijwel alle digitale leden (96%) zijn ook lid van de fysieke bibliotheek (Koninklijke Bibliotheek, 2023). 

De digitale leden leenden in 2023 in totaal 5,5 miljoen e-boeken, 4% meer dan in 2022 (CPNB, op basis van Koninklijke Bibliotheek, 2024). Het aantal uitleningen is sinds 2020 vrij stabiel, rond de 5,5 miljoen, na een jarenlange groei in de jaren ervoor (Koninklijke Bibliotheek, 2023; CBS, 2023). Van 2019 op 2020 vond een groeiversnelling plaats. Deze was grotendeels het gevolg van de coronacrisis, waardoor bibliotheken een deel van het jaar gedwongen gesloten zijn geweest en het gebruik van online diensten aantrekkelijker werd. In 2023 zijn er voor het achtste jaar op rij meer e-boeken uitgeleend dan verkocht

Luisterboek 

2023 telde, naast 5,5 miljoen uitgeleende e-boeken, 2,3 miljoen uitgeleende luisterboeken, 10% meer dan het jaar ervoor (CPNB, op basis van Koninklijke Bibliotheek, 2024). Het aantal uitleningen is sinds 2020 vrij stabiel, rond de 2 miljoen, na een jarenlange groei in de jaren ervoor (Koninklijke Bibliotheek, 2023; CBS, 2023). De versnelling van de groei van 2019 op 2020 was, net als bij e-boeken, grotendeels het gevolg van de coronacrisis

Actieve leden 

Zeven op de tien digitale leden is actief, door minimaal een boek per jaar te lenen. 69% van deze actieve leden is een volwassen bibliotheeklid en 28% een jeugdlid. Actieve leden zijn overwegend tussen de veertig en zeventig jaar. Ook vrouwen en midden en hoger opgeleiden zijn oververtegenwoordigd. Actieve leden zijn over het algemeen fervente lezers, van papier en digitaal (Koninklijke Bibliotheek, 2023). 

Actieve volwassen leden leenden in 2022 gemiddeld achttien e-boeken en vijf luisterboeken, terwijl het bij jeugdleden om zes e-boeken en zeven luisterboeken ging. 88% van de uitgeleende e-boeken en 64% van de uitgeleende luisterboeken is geschreven voor volwassenen. Het merendeel van de uitgeleende gedrukte boeken is juist geschreven voor de jeugd. De meeste uitgeleende e-boeken (88%) en luisterboeken (85%) vallen binnen het genre fictie. Deze verdeling ligt in lijn met de samenstelling voor de collectie, die voor 73% van de e-boeken en 66% van de luisterboeken uit fictie bestaat (Koninklijke Bibliotheek, 2023). 

Aandeel totaal 

Het aandeel van e-boeken en luisterboeken in de totale uitleningen is bescheiden: 14% in het jaar 2022, minder dan de 19% in 2021 en de 23% in 2020. Dit zijn jaren geweest waarin er veel e-boeken en weinig gedrukte boeken zijn uitgeleend vanwege de sluiting van bibliotheken tijdens de coronacrisis. Het aandeel van e-boeken in de uitleningen ligt hoger dan in de verkopen. De collectie van e-boeken bij de bibliotheek bestaat uit 39.543 titels en van luisterboeken uit 10.197 titels. 86% van de e-boeken in de collectie is voor volwassenen, 14% voor de jeugd (Koninklijke Bibliotheek, 2023).  

Geanimeerde prentenboeken 

BereslimmeBoeken bieden een digitale versie van papieren prentenboeken, waarbij de prenten geanimeerd zijn. Deze boeken zijn via de online bibliotheek, die ze aanbiedt, in 2022 ruim 900.000 keer bekeken. In totaal waren de BereslimmeBoeken goed voor 1,2 miljoen views, waardoor de bibliotheek tekent voor driekwart van het totaal (Bereslim, 2023).   

Doelgroep(en)