Leesbevordering vmbo
Vrij lezen is de meest georganiseerde leesbevorderingsactiviteit op het vmbo. 71% van de vmbo-docenten Nederlands geeft aan dat het een structureel onderdeel is van het lesprogramma. Twee derde ruimt minimaal een keer per week tijd in voor vrij lezen, gemiddeld ongeveer 23 minuten. Andere activiteiten komen minder vaak voor. 28% van de docenten doet minimaal een keer per week aan voorlezen, 26% aan het geven van boekadviezen, 17% aan het houden van boekintroducties en 17% aan het voeren van boekgesprekken (DUO Onderwijsonderzoek, 2017).
Activiteiten buiten het klaslokaal vinden nog minder vaak plaats. De mediatheek wordt door een kwart van de docenten een keer per half jaar en door een kwart een keer per jaar bezocht. 32% brengt een keer per jaar met de klas een bezoek aan de openbare bibliotheek, terwijl 42% op jaarbasis een auteur uitnodigt in de klas. Bezoeken aan de lokale boekhandel vinden nagenoeg niet plaats (DUO Onderwijsonderzoek, 2017).
Vmbo-docenten noemen in het bijzonder drie motieven om aandacht te geven aan leesbevordering: het vergroten van de woordenschat, van de leesvaardigheid en van het leesplezier. Tevens zien ze in deze zaken de voornaamste uitdaging: 64% noemt als barrière dat leerlingen lezen ‘suf’ vinden, terwijl volgens 41% de leesvaardigheid onvoldoende is om het lezen te kunnen bevorderen. 44% vindt dat het lesprogramma te weinig tijd biedt om aan leesbevordering te doen (DUO Onderwijsonderzoek, 2017).
Leesbevordering is op het merendeel van de vmbo-scholen in meer of mindere mate geborgd in het beleid. 80% van de docenten zegt dat leesbevordering is opgenomen in het beleidsplan, 60% heeft een taal- en/of leescoördinator aangesteld, 57% heeft een leesplan en 48% onderhoudt een structurele samenwerking met de bibliotheek – dan wel werkt eraan deze zaken te realiseren. 47% neemt deel aan een of meer leesbevorderingscampagnes, zoals De Jonge Jury of De Weddenschap (DUO Onderwijsonderzoek, 2017).
Leesbevordering havo en vwo
Vrij lezen is op de havo en het vwo de meest georganiseerde leesbevorderingsactiviteit. 60% van de docenten Nederlands geeft aan dat het een structureel onderdeel is van het lesprogramma. Op een derde van de scholen wordt minimaal één keer per week vrij gelezen, gemiddeld ongeveer een half uur per keer. Andere leesbevorderingsactiviteiten die met regelmaat op het programma staan, zijn boekintroducties en boekgesprekken. Dit gebeurt overwegend minimaal één keer per maand. Activiteiten die in de regel op jaarbasis worden georganiseerd, zijn klassenbezoeken aan de mediatheek en de openbare bibliotheek, deelname aan een leesbevorderingscampagne of een schrijver die de school bezoekt. Bezoeken aan de lokale boekhandel vinden nagenoeg niet plaats (DUO Onderwijsonderzoek, 2016).
Leesgedrag docenten
Docenten die lesgeven in een taal, zoals Nederlands, Engels of Duits, lezen vaker dan de gemiddelde Nederlander. 83% van de leerkrachten geeft aan wekelijks een boek te lezen of luisteren in de vrije tijd, terwijl dit voor de bevolking als geheel 48% is. Taaldocenten lezen ook vaker boeken voor de doelgroep. 24% leest of luistert jaarlijks zes boeken of meer die geschreven zijn voor tieners, tegen 13% voor de bevolking als geheel (KvB Boekwerk & GfK, 2021, meting 58).
