Webinar (Weer) zin in lezen (terugkijken)

De kranten stonden de afgelopen jaren vol met alarmerende berichten over de ontlezing onder de jeugd. Met name vanaf het einde van de basisschool neemt de leesmotivatie van kinderen sterk af. Hoe kunnen leerkrachten helpen om het tij te keren? In dit webinar wordt ingegaan op de vraag wat leesmotivatie − en leesweerstand − precies is, wat we weten over de ontwikkeling van leesmotivatie, en hoe deze zich verhoudt tot overgangen in de leesontwikkeling. Aan de hand van twee veelbelovende onderwijsprojecten wordt daarnaast ingegaan op de vraag hoe leesmotivatie in de klas kan worden gestimuleerd.

Het webinar is terug te kijken t/m 9 maart 2022.

Programma

Hoogleraar Roel van Steensel presenteert onderzoek naar leesmotivatie, leesweerstand en overgangen in de leesontwikkeling.
Bea Pompert en Marjolein Dobber vertellen over (onderzoek naar) Zin in Lezen, een methodiek voor motiverend lees- en schrijfonderwijs in groep 2, 3 en 4.
Paul de Maat licht het praktijkonderzoek ‘Weer zin in lezen toe’, waarin vrij lezen in de bovenbouw centraal staat; hoe kunnen ook ongemotiveerde lezers tijdens het vrij lezen worden betrokken en ondersteund?

Bart Droogers, specialist de Bibliotheek op school po bij Stichting Lezen, is de moderator van het webinar.

Leesmotivatie, leesweerstand en de leesontwikkeling

Het lijkt niet goed te gaan met de leesmotivatie van Nederlandse leerlingen. Veel leerlingen hebben zelfs een duidelijke weerstand tegen lezen. In deze presentatie zal Roel van Steensel ingaan op de vraag wat leesmotivatie en leesweerstand precies zijn, op de vraag wat we weten over de ontwikkeling van leesmotivatie en hoe die zich verhoudt tot overgangen in de leesontwikkeling.

Zin in Lezen

‘Zin in Lezen’ is een methodiek voor het lees- en schrijfonderwijs in het primair onderwijs die aansluit bij de principes van Ontwikkelingsgericht Onderwijs. In de aanpak, gericht op kinderen in groep 2, 3 en 4, worden verschillende aspecten (motivatie, begrip, technisch lezen, woordenschat) en domeinen (lezen en schrijven) met elkaar verbonden en wordt aan deze vaardigheden gewerkt door kinderen betekenisvolle taken te laten uitvoeren.

Momenteel doet postdoc Lisa van der Sande (VU) onderzoek naar deze methodiek. Ze onderzoekt de leesmotivatie van kinderen in groep 2, 3 en 4, en hoe deze leesmotivatie samenhangt met de start van het leren lezen in de context van Zin in Lezen versus leren lezen aan de hand van ‘reguliere’ leesmethodes. In de presentatie vertelt Marjolein Dobber over de opzet van het onderzoek en de verwachtingen van de onderzoekers m.b.t. Zin in Lezen. Bea Pompert neemt ons mee in de praktijk van Zin in Lezen in de klas en vertelt hoe zij als nascholer met leerkrachten aan de slag gaat.

Weer zin in lezen

In het webinar vertelt Paul de Maat over het onderzoek ‘Weer zin in lezen’ dat in maart van dit jaar gestart is. In dit onderzoek wordt samengewerkt in een professionele leergemeenschap van zes vertegenwoordigers van scholen (5 primair onderwijs, 1 praktijkonderwijs) en drie onderzoekers. Het doel van het onderzoek is om werkzame interventies voor het vrij lezen te ontwikkelen. Werkzaam in die zin dat ook leerlingen met weerzin in lezen, met plezier boeken ter hand willen nemen, en die boeken ook gaan lezen natuurlijk. Onderdeel van het onderzoek is het houden van gesprekken met zowel niet gemotiveerde als wel gemotiveerde lezers, om te weten te komen wat hun beweegredenen en gevoelens zijn. Paul de Maat vertelt over wat ze daar al uit te weten zijn gekomen.

Roel van Steensel is hoogleraar Leesgedrag aan de Vrije Universiteit (leerstoel mede gefinancierd door Stichting Lezen) en universitair hoofddocent onderwijswetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij doet onderzoek naar leesontwikkeling, leesmotivatie en de rol van onderwijs en gezin daarbij. Zijn onderzoek gaat over jonge kinderen (ontluikende geletterdheid) en leerlingen in basis- en voortgezet onderwijs, met een focus op leerlingen in achterstandssituaties.

Bea Pompert werkt als nascholer en onderwijsontwikkelaar bij De Activiteit, Landelijk Centrum voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs. Zij begeleidt schoolteams bij het invoeren van Ontwikkelingsgericht Onderwijs, verzorgt cursussen en traint trainers, pabodocenten en begeleiders die werk willen maken van ontwikkelingsgericht taalonderwijs.

Marjolein Dobber is universitair docent Onderwijswetenschappen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Zij geeft daar onderwijs in de bachelor Pedagogische Wetenschappen en de master Onderwijs en Innovatie. Haar onderzoek is vooral gericht op de rol van de pedagogisch medewerker of leerkracht in spelend en onderzoekend leren. Marjolein is projectleider van het onderzoeksproject Zin in Lezen.

Paul de Maat werkt bij de CED-Groep in Rotterdam, waar hij onder andere wekelijks nieuwe lessen voor Nieuwsbegrip maakt. Ook coördineert hij ‘Nieuwsbegrip Fictie’, waarvan net een pilot is afgerond. Leerlingen lezen daarbij boeken met aansprekende verwerkingsactiviteiten. Dit sluit mooi aan bij het onderzoek ‘Weer zin in lezen’.