Door toegenomen migratie leven we in een superdiverse samenleving. Volgens cijfers van het CBS (2024) heeft ruim 30% van de leerlingen in het (speciaal) basisonderwijs een meertalige achtergrond. Doordat de instructietaal Nederlands is en veel lesmethoden uitgaan van Nederlandse culturele achtergrondkennis, worden meertalige leerlingen vaak geconfronteerd met gesproken en geschreven taal die ze niet meteen begrijpen. Leerkrachten in meertalige klassen geven daarnaast aan zich handelingsverlegen te voelen, omdat ze onvoldoende weten welke ondersteuning ze kunnen bieden aan meertalige leerlingen bij het (leren) lezen.
Samenhang meertaligheid, effectief leesonderwijs en leesmotivatie
In de afgelopen jaren zijn meerdere studies verschenen rondom effectief leesonderwijs en leesmotivatie. Ook is er veel bekend over meertaligheid en de waarde van het erkennen en inzetten van thuistalen in het onderwijs. Toch is er nog geen overzichtsstudie waarin deze kennis wordt samengebracht. De publicatie Meertalige leerlingen ondersteunen in het leesonderwijs brengt daar verandering in door de samenhang te beschrijven tussen meertaligheid, effectief leesonderwijs en leesmotivatie in het Nederlandse basisonderwijs en geeft antwoord op de vraag: Welke kennis is beschikbaar die onderwijsprofessionals helpt bij het ondersteunen van meertalige leerlingen in het lezen met begrip en het bevorderen van hun leesmotivatie?
Meertalig en inclusief leesonderwijs
Onderzoekers Eveline Wouters, Marian van Popta, Suzanne Dekker en Jantien Smit (Lectoraat Meertaligheid en Onderwijs, Hogeschool Utrecht) gaan in op de rol van taal bij leren, op de taaldenkontwikkeling van meertalige leerlingen en op de inzet van meertaligheid in de klas. Ze bespreken vervolgens de volgende aspecten vanuit een meertalige benadering:
- Voorkennis als basis voor lezen met begrip
- Het belang van praten en schrijven
- Ondersteuning tijdens het lezen met begrip
- Monitoren en evalueren
Tot slot laten ze in een pedagogisch-didactisch uitwerking zien hoe meertalig en inclusief leesonderwijs er in de praktijk uit kan zien. Het onderzoek biedt daarmee theoretische kennis en praktische handvatten voor professionals bij het (lees)onderwijs in een meertalige klas.