Hoe ervaar je het juryvoorzitterschap?
‘Het is atypisch omdat de Woutertje Pieterse Prijs genres en vormen husselt: poëzie voor kinderen, prentenboeken, verhalend proza voor kinderen en young adults, een enkele graphic novel. Het aanbod is breed en diep, met grote onderlinge verschillen – je zou het ook de appels-en-peren-prijs kunnen noemen. Wat extra waarde geeft: door de zittingstermijn van drie jaar lees je als jury ontwikkelingen mee.’
Wat is de stand in kinderboekenland?
‘Was poëzie vorig jaar sterk vertegenwoordigd, nu valt de enorme bloei van verhalende literatuur op. En hybriditeit in vertellen, het combineren van een spannend verhaal met non-fictie of met illustraties waarop je als lezer kunt reflecteren. Opvallend ook: inclusiviteit wordt steeds meer als vanzelfsprekend meegenomen. In kinderboeken verliest het haar politiek correcte karakter, wordt het genormaliseerd. Eerder is er sprake van fluïditeit. Geen zoektocht meer naar authenticiteit, een oorsprong, een worteling; het kind behoort tot de wereld en de wereld tot het kind. Of het nou adhd heeft, op zoek gaat naar een vader voor zijn West-Afrikaanse moeder, of een LHBTQ-agenda heeft.’
Wat is de kracht van de genomineerde titels?
‘Het verhaal van Klaus, de zoon van Thomas Mann en hoofdpersoon in De naam van mijn vader van Rindert Kromhout, is sterk verweven met de historische omstandigheden in Europa. Het is een historische roman over liefde, lust, een Vatersuche, deels oorlogsverslaggeving, waarin de hoofdpersoon zijn identiteit als fluïde ervaart en zich veelkantig tot de wereld verhoudt: als zoon-van, als geliefde, objectieve waarnemer, literator. Dat maakt niet alleen zijn identiteit, maar ook het boek fluïde. Koningskind van Selma Noort herneemt het Bijbelverhaal van Salomon, maar nergens doet het geforceerd modernistisch aan. Ze vertelt met aandacht voor het kind, voor de tijd waarin het speelt, en neemt het perspectief van de vrouwen als uitgangspunt. Daarmee haalt ze het klassieke verhaal onderuit, vermenselijkt ze Salomon en zijn omgeving. Ted van Lieshout gooit in Wat is kunst? de wereldkunstgeschiedenis op een hoop en reikt, wars van hiërarchie, onderliggende thema’s aan. Het is een boek als een museum, met Van Lieshout die als curator kunstwerken bij elkaar zet om tot nieuwe inzichten te komen, verrassende ontdekkingen te doen en werelden te delen. Alle kinderen houden van voorgelezen worden, maar die kunst beheerst niet iedere ouder. De fantastische vliegwedstrijd maakt het een stuk makkelijker. Het is spetterend, kleurrijk, gek, spannend – zo’n prentenboek dat de band tussen ouder en kind versterkt en speciaal voor vaders een aanrader. Alfabet van Charlotte Dematons is simpel en briljant tegelijk, je vraagt je af waarom niet eerder iemand op dat idee kwam. Voor een kind dat het alfabet gaat leren is het leuk, voor een kind dat het al kent ook. Sommige exposé’s zijn bont en opvallend, andere vallen juist op door wit op papier – Dematons laat zien hoe ze durft te componeren. Haar manier van tekenen wordt nooit saai of voorspelbaar, je blijft kijken, zoeken en voortdurend vallen je nieuwe dingen op: verwijzingen, hersenkrakers. Wat doet die krokodil bij de A? Ach, het is een alligator.’
Wat gaf de doorslag?
‘Hele verhalen voor een halve soldaat van Benny Lindelauf en Ludwig Volbeda overtrof de verwachtingen. Lindelaufs verhalen zitten zo goed in elkaar, lezen als sprookjes uit duizenden-één nacht. Bij sprookjes denken we vaak aan vaag en dromerig; het knappe van die uit duizend-en-één nacht is dat ze concreet zijn, de dingen benoemen. Dat doet Lindelauf ook. Volbeda’s illustraties vullen aan, laten je wegdromen. Er zit altijd iets tussen subject en object: mist, rook, zand, wolken; iets is een beetje onttrokken aan het zicht waardoor je nieuwsgierig wordt. De verhalen alleen al maken het een mededinger van formaat. Alleen de illustraties ook. Samen wordt het onvermijdelijk. De Woutertje Pieterse Prijs wil die zeldzame, sterke combinatie belonen van taal en teken, beeld en woord. Dat schaap met de vijf poten. Ook de vorm waarin dit boek is gegoten is bijzonder. Het had op geen andere manier gekund dan zo – dat maakt het de winnaar.