Lezen, stemmen en vieren zijn de drie kernwoorden van de Jonge Jury nieuwe stijl. Met een multimediale website, een livestream, videojournaals en een serie wedstrijden wordt het meedoen met de publieksprijs voor het beste boek voor twaalf tot vijftienjarigen nog aantrekkelijker, hoopt organisator Passionate Bulkboek. De vernieuwing is nog niet voltooid, maar tijdens de afgelopen editie was het aantal stemmers alvast verdubbeld naar veertienduizend.
Op de slotdag van de Jonge Jury 2014 is in De Doelen in Rotterdam een ‘literaire kermis’ opgebouwd, bestaande uit hippe mini-workshops. Andrew Makkinga presenteert een serie van vier videojournaals en laat de thuisblijvers even sfeer proeven. De camera zoomt in op de nog lege overloop, waar een verdwaald groepje leerlingen bezig is met
tafelvoetballen en auteurs al klaar zitten om te signeren. Straks gaan de zaaldeuren open en zullen veertienhonderd leerlingen en honderd docenten bezit nemen van de gangen.
Literaire kermis
Zodra de deuren opengaan, breekt de kermis los en ontstaan lange rijen voor de kraampjes. ‘Wat voor monster zou jij willen zijn?’ Raquel (12 jaar) staat bij de workshop monsterportretten en wijst naar een dik gedrocht met een groene trui. Bloedserieus gaat animator Julia Jager aan het werk. Ze neemt Raquel goed in zich op en tekent een lief monster met een klein wipstaartje, een paar Converse gympen en kleine oogjes als sproeten op het gezicht.
In de stand daarnaast zitten de bebaarde dichters van Vitamine Blij te rijmen. Met hun ‘Schrijmeisjientje’ maken ze ‘customized gedichten’. Wie een persoonlijk gedicht wil, vult een vragenlijst in en ziet na een half uurtje zijn favoriete groenten en lievelingswoorden terug in handgetypte poëzie. In een andere rij staan Claire (12) en Fenna
(13) te wachten voor een fotoshoot van de Cultuurschool. Als ze aan de beurt zijn poseren ze lezend in De brief voor de koning en Kruistocht in spijkerbroek bovenop een opblaashaai. Die wordt digitaal gemonteerd in een koraalrif en als ansichtkaartuitgeprint. Lezen is leuk, en je kunt het op de meest gekke plekken doen, is de boodschap.
Battle of the Books
De Dag van de Jonge Jury, het feest dat de stemperiode van de Jonge Jury afsluit, is al jaren een succesvol evenement. Die formule blijft gehandhaafd, maar het stemtraject dat eraan voorafgaat en ook de verslaglegging is dit jaar uitgebreid. ‘De Jonge Jury bestond vooral op papier,’ vertelt Wilma van Raamsdonk, projectleider Jonge Jury. ‘De wereld om ons heen verandert, daarom voelen we de noodzaak om ook de opzet van de Jonge Jury te vernieuwen. Door het inzetten van digitale media hebben we de Jonge Jury meer op het belevingsniveau van jongeren gebracht. Leerlingen krijgen nu niet alleen maar een boekje met kerntitels uitgedeeld in de klas, maar kunnen gedurende het hele traject actief meedoen via social media.’ De uitbreiding behelst onder meer een compleet vernieuwde website met digitale magazines, blogs van leerlingen en verschillende creatieve wedstrijden, zoals een straatfotowedstrijd. Het aantal likes op de Facebookpagina’s kan beslist nog opgekrikt, maar sommige onderdelen doen het al goed. ‘Battle of the Books’ bijvoorbeeld, waarin leerlingen met zelfgemaakte trailers strijden om de meeste views. Op Youtube staan leuke beelden, zoals een onderwaterfilmpje bij Ademnood van Marion van de Coolwijk en een trailer van Klem van Mel Wallis de Vries, met zelf gecomponeerde muziek.
Moordvrienden
Ook in deze editie zijn thrillers opvallend populair. Vier van de vijf genomineerde boeken moeten het hebben van moordpartijen, gevaarlijke onderwerpen of een beklemmende setting. De Jonge Jury debuutprijs gaat naar Moordvrienden van Natasza Tardio, een psychologische thriller over een schoolmoord, die ook bij de bezoekers populair is. Tardio krijgt een groot applaus. Fenna heeft op dit boek gestemd, omdat het zo spannend is: ‘Pas in de epiloog komt het ware verhaal naar boven.’ Jenthe (15) noemt het een realistisch boek: ‘Ik houd van thrillers en detectives met een onverwachte wending die zo geschreven zijn dat je erin gelooft.’
Spanningsboog
In de schrijfworkshops van thrillerschrijfster Victoria Farkas gaat het over het opbouwen van spanning. Het onderdeel is compleet volgeboekt, er zijn meer belangstellenden dan kaartjes. Larissa (13) schrijft zelf verhalen en is teleurgesteld dat ze niet kan meedoen, maar de stoelen zijn echt op. Als de deur dichtgaat, geeft Farkas tips om zelf met schrijven aan de slag te gaan. Kijk veel naar mensen, is haar advies. Luister ze af waar je maar kunt, in de trein, het park. Blijf dichtbij jezelf als het om de keuze van een hoofdpersoon gaat. En vermijd de ‘coladialoog’; een niks zeggend gesprek, dat voor de lezer geen informatie oplevert. Ingespannen gaan de jonge schrijvers aan de slag met een opdracht: verzin een hoofdpersoon en laat hem of haar de trap aflopen naar beneden. Als de tijd om is, blijkt dat vrijwel niemand zich aan de instructies heeft gehouden. Er zijn allerlei complicaties de teksten binnengeslopen, van een bewusteloze hoofdpersoon tot een dode moeder. ‘Mijn complimenten,’ zegt Farkas opgeruimd. ‘Als jullie precies hadden gedaan wat ik had gevraagd, was het oersaai geworden. Conflicten en problemen, dat is wat een verhaal nodig heeft. Actie, reactie en daar een spanningsboog van maken.’
Zakdoek
Terug in de grote zaal is het tijd voor de dagafsluiting. De drie zangers van Adlicious stelen de show, daarna openen Marius en Jasper Gottlieb samen met presentator Oscar Kocken de envelop met de naam van het winnende boek. Kocken blikt alvast even vooruit op wat straks allemaal in het digitale magazine op de website te zien zal zijn.
‘Foto’s, filmpjes, verslagen, je kunt de hele dag opnieuw beleven. Bijvoorbeeld het moment waarop een schrijver uit zijn stoel opspringt, omdat hij of zij nú te horen krijgt wie de winnaar is van de Prijs van de Jonge Jury 2014.’ Mel Wallis de Vries wint met Klem en komt met de hand voor de mond geslagen het podium op. ‘Dank jullie wel voor alle stemmen. Ik kan het niet geloven. Zakdoeken, huilen, alles.’
Digitaal lesmateriaal
Het lesmateriaal voor docenten is vernieuwd en gedigitaliseerd, zowel met een smartboardmodule met multimediacontent als met 22 lesbrieven in pdf-vorm. Bovendien is De Jonge Jury toegankelijk gemaakt voor alle onderwijsniveaus. In de lijst met boeken zijn titels die bij uitstek geschikt zijn voor het vmbo aangegeven met één pepertje.
Dag van de Jonge Jury lokaal
Scholen waarvoor het logistiek niet mogelijk was om naar Rotterdam te komen, konden dit jaar op de Dag van de Jonge Jury een eigen programma volgen in de klas of mediatheek. Door middel van een livestream volgden vijftienhonderd leerlingen de dag via vier videojournaals. Daarmee vierden in totaal drieduizend leerlingen de Dag van de Jonge Jury. Tussen de uitzendingen door gingen leerlingen in de klas of mediatheek aan de slag met een workshop of met een auteur op school.
Eerder verschenen in Tijdschrift Lezen, auteur: Annemarie Terhell