VAN WINNAAR TOT LEESBEVORDERAAR − Mel Wallis de Vries won zevenmaal de Prijs van de Jonge Jury. Nu trekt zij zich terug uit de publieksverkiezing voor het beste boek voor twaalf- tot vijftienjarigen om de campagne als ambassadeur te gaan ondersteunen. ‘Als ambassadeur van de Jonge Jury wil ik helpen om jongeren het plezier in lezen te laten ontdekken.’
Veel Jonge Jurydeelnemers zullen teleurgesteld zijn: vanaf dit schooljaar is het niet meer toegestaan om op de populaire thrillers van Mel Wallis de Vries te stemmen. In opeenvolgende jaren ging de prijs naar haar misdaadverhalen Vals (2012), Klem (2014), Wreed (2015), Shock (2016), Schuld (2017), Pijn (2018) en Wild (2019), maar haar recente boeken Vervloekt en Zwijg zullen op de groslijst van het komende jaar ontbreken. Voor Wallis de Vries was het een besluit dat al langer door haar hoofd speelde, vertelt zij. ‘Dit jaar heb ik voor de zevende keer de Prijs in ontvangst genomen, dat gaat de oneindigheid bijna te boven. Zo vaak winnen – daar had ik zelfs als klein meisje met een schrijversdroom nooit op durven hopen.’
Boeing 747
De beslissing om niet meer verkiesbaar te zijn, betekent niet dat Wallis de Vries zich helemaal uit de Jonge Jury zal terugtrekken. ‘De Jonge Jury heeft een heel speciaal plekje in mijn hart. Al vanaf de eerste keer dat ik op de Dag van de Jonge Jury kwam, dacht ik: wat gááf is dit! De organisatie is zo super betrokken bezig om jongeren enthousiasme voor het boek bij te brengen.’ Negen keer maakte Wallis de Vries de prijsuitreiking mee. Ze omschrijft het moment als de start van een Boeing 747. ‘Zoveel herrie en lawaai! Het is een gekkenhuis.’ Elk jaar was het weer even spannend, stond ze met knikkende knieën en hartslag tweehonderddertig op het podium. Na afloop was het feest, maar het voelde toch een beetje eenzaam. ‘Winnen is een heel solistische bezigheid. Het draait allemaal om jouw persoon, ik stond voortdurend in de schijnwerpers. Nu voel ik de dringende behoefte om eens iets terug te doen. Als ambassadeur hoop ik dat ik mijn passie en energie kan samenbrengen met die van de Jonge Jury om te bereiken dat meer jongeren boeken gaan lezen.’
Platform
Hoe haar ambassadeurschap er precies uit gaat zien, moet nog vormkrijgen, maar zeker is dat social media daarin een belangrijke rol zullen spelen. ‘Ik heb in de afgelopen jaren een mooi platform verworven, het bereik daarvan wil ik graag inzetten voor de Jonge Jury.’ Wallis de Vries heeft ruim achttienduizend volgers op Instagram. Ze plaatst er stemoproepen, deelt weggeefacties en trailers en plaatst oproepen voor covermodellen voor haar boeken. Voor het onlangs verschenen Zwijg castte ze vier meisjes als hoofdpersonage. ‘In een boek voor volwassenen zou het een doodszonde zijn om een personage te koppelen aan een foto, maar tieners zijn gewend om beeldend te denken. Dat het verhaal een gezicht krijgt in de vorm van profielfoto’s en een filmpje, vinden zij juist herkenbaar.’
Voelspriet
Die betrokkenheid bij de belevingswereld van scholieren is een van de geheimen van haar succes, denkt ze zelf. Wallis de Vries voelt feilloos aan hoe jongeren denken en waar ze zich mee bezighouden. ‘Ik heb er een voelspriet voor, het gaat eigenlijk vanzelf. Mijn oudste is veertien, er loopt een constante stroom van tieners door mijn huis. Op Instagram onderhoud ik veel contact met lezers, dat vind ik oprecht heel leuk om te doen.’ Haar social media-ervaringen vertaalt ze naar een verhaalvorm die dicht bij jongeren staat. ‘Ik ben er trots op dat mijn boeken grafisch steeds mooier worden. Door gebruik te maken van politiememo’s, krantenberichten en profielfoto’s probeer ik met vormgeving het verhaal te versterken, zodat in het hoofd van de lezer zowel
een visueel als een tekstueel beeld ontstaat.’
Multimediaal
De digitale wereld verandert ons, maar de behoefte aan verhalen zal blijven, zegt Wallis de Vries, wanneer haar wordt gevraagd naar de toekomst van het lezen. ‘Tieners van nu houden nog net zoveel van verhalen, maar misschien moet je die niet meer op dezelfde wijze vertellen als je vroeger zou doen. Er komen steeds meer manieren om een verhaal te vertellen, alles wordt multimediaal. Soms zie ik dat docenten op school er moedeloos van worden dat hun leerlingen niet meer willen lezen. Ze denken: ik kan het toch niet winnen van de telefoon. Maar verandering biedt ook kansen. Je kunt digitale media inzetten om een wereld rondom het boek te creëren. Jongeren krijg je daar gemakkelijk in mee. Feitelijk lopen ze heel erg voorop; hun brein heeft zich al aangepast. Biologisch gezien is dat interessant; ik ben heel benieuwd hoe we over drie generaties met boeken en verhalen zullen omgaan.’
Lezen is hip
Wallis de Vries’ eerste voornemen als Jonge Jury-ambassadeur is om filmpjes op te nemen met de leden van het Jonge Jury Boekgenootschap. Daar verheugt ze zich op. ‘Lezen is hip en leuk, dat wil ik uitstralen. Hoe kun je dat beter doen dan door te werken met jongeren zelf?’ Ze gelooft sterk in het concept van de Jonge Jury en hoopt dat ze met de organisatie de krachten kan bundelen om jongeren aan het lezen te houden.
‘De Jonge Jury is een waanzinnig instrument om boeken bij de leerling te krijgen. Wat ik wil uitdragen is: doe eraan mee! In de Jonge Jury gebeuren er leuke dingen!’
De Jonge Jury
Het afgelopen jaar brachten 17.240 scholieren hun stem uit in de Jonge Jury. Vanaf januari tot en met 6 mei 2020 kunnen jongeren weer naar de digitale stembus om te bepalen welk oorspronkelijk Nederlandstalig jeugdboek uit 2019 de Prijs van de Jonge Jury 2020 krijgt. Begin mei wordt bekendgemaakt welke drie boeken zijn genomineerd. De uitreiking van de Prijs van de Jonge Jury vindt plaats tijdens een eendaags festival in juni waar leerlingen onder meer hun favoriete schrijvers ontmoeten en genieten van optredens. De Jonge Jury is een project van Stichting Lezen, wordt uitgevoerd door Passionate Bulkboek en wordt mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Letterenfonds en de Gemeente Rotterdam.
Dit artikel verscheen in Lezen 4, 2019